Ugni molinae / Chilijska guawa Ugni molinae

Ugni molinae czasem nazywana chilijską guawą, to roślina należąca do rodziny mirtowatych (Myrtaceae). Dawniej gatunek ten bywał także klasyfikowany jako Myrtus ugni, ale obecnie uznaje się nazwę Ugni molinae za prawidłową. Naturalnym obszarem występowania rośliny są południowe rejony Chile i Argentyny, gdzie rośnie w wilgotnych lasach górskich o umiarkowanym klimacie. W Europie zyskuje coraz większą popularność jako roślina doniczkowa oraz ozdobna roślina ogrodowa.

Wygląd i charakterystyka rośliny

Ugni molinae to niewielki, zimozielony krzew o zwartym, zaokrąglonym pokroju. W naturalnych warunkach dorasta do około 1,5-2 metrów wysokości, jednak w uprawie doniczkowej osiąga zazwyczaj mniejsze rozmiary, nie przekraczając 1 metra. Roślina tworzy gęsto rozgałęzione, delikatne pędy, które z czasem drewnieją, przybierając czerwonobrązową barwę.

Liście są drobne, skórzaste, eliptyczne lub owalne, o długości 1-2 cm. Ich powierzchnia jest błyszcząca, ciemnozielona, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem. Po roztarciu liście wydzielają subtelny, przyjemny zapach.

Roślina kwitnie w okresie wiosny i wczesnego lata, najczęściej od maja do czerwca. Kwiaty są drobne, lecz bardzo efektowne – dzwonkowate, pojedyncze, mają kolor biały lub bladoróżowy, z licznymi, żółtawymi pręcikami, które dodają im subtelnego uroku. Po zapyleniu pojawiają się kuliste owoce o średnicy około 1 cm. Początkowo zielone, z czasem przybierają ciemnoczerwony lub purpurowy odcień. Owoce charakteryzują się wyjątkowym aromatem – ich zapach przywodzi na myśl poziomki i truskawki, co czyni je niezwykle atrakcyjnymi dla miłośników egzotycznych smaków.

Wymagania uprawowe guawy chilijskiej

Ugni molinae najlepiej rośnie na stanowiskach jasnych i ciepłych, ale osłoniętych przed bezpośrednim, palącym słońcem. Optymalne warunki to lekko zacienione miejsca, gdzie promienie słoneczne docierają w godzinach porannych lub popołudniowych. Roślina dobrze toleruje półcień, co sprawia, że świetnie nadaje się do uprawy w ogrodach leśnych i na tarasach o wschodniej lub zachodniej ekspozycji.

Preferuje gleby lekko kwaśne do obojętnych (pH 5,5-7), przepuszczalne, o dobrej strukturze, bogate w próchnicę. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie podmokłe. Ugni molinae nie jest rośliną całkowicie mrozoodporną – jej wytrzymałość na mróz szacuje się na około -8°C do -10°C, jednak długotrwałe przemarznięcia mogą poważnie ją uszkodzić. W chłodniejszych rejonach Polski zaleca się uprawę doniczkową, z zimowaniem w jasnych, chłodnych pomieszczeniach o temperaturze około 5-10°C.

Roślinę można rozmnażać poprzez siew nasion (najlepiej świeżych, zaraz po zbiorze) lub przez sadzonki półzdrewniałe pobierane latem. Sadzonki ukorzeniają się stosunkowo łatwo w wilgotnym podłożu z dodatkiem piasku.

Pielęgnacja – jak dbać o guawę chilijską?

Ugni molinae wymaga systematycznego podlewania, szczególnie w okresie wegetacji i podczas upałów. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale bez zastojów wody. W okresie zimowym, jeśli roślina zimuje w chłodnym miejscu, podlewanie należy ograniczyć, by nie dopuścić do gnicia korzeni.

Nawożenie powinno być umiarkowane – najlepiej stosować nawozy organiczne lub delikatne nawozy mineralne o niskiej zawartości azotu, szczególnie wiosną i wczesnym latem. Zbyt silne nawożenie może prowadzić do nadmiernego wzrostu pędów kosztem kwitnienia.

Cięcie rośliny nie jest konieczne, jednak warto ją przycinać, aby zachować zwarty pokrój. Najlepszy termin to wczesna wiosna, przed rozpoczęciem wegetacji. Usuwa się wówczas przemarznięte lub nadmiernie wybujałe pędy.

Choroby i szkodniki – na co uważać?

Ugni molinae jest rośliną dość odporną na choroby i szkodniki, zwłaszcza w odpowiednich warunkach uprawowych. Nadmierna wilgoć w glebie lub w powietrzu może jednak sprzyjać pojawieniu się chorób grzybowych, takich jak szara pleśń. Roślina bywa też atakowana przez mszyce, szczególnie w okresie wiosny, oraz przez przędziorki, jeśli powietrze jest zbyt suche.

Zastosowanie i walory dekoracyjne

Ugni molinae to roślina o wszechstronnym zastosowaniu. W cieplejszych rejonach Europy może być uprawiana w ogrodach, natomiast w Polsce najlepiej sprawdza się jako roślina doniczkowa na tarasy, balkony i patio. Świetnie prezentuje się w dekoracyjnych donicach w towarzystwie innych roślin o egzotycznym wyglądzie.

Ze względu na wyjątkowy aromat i smak owoców, Ugni molinae bywa także wykorzystywana w kuchni – owoce nadają się do bezpośredniego spożycia, na konfitury, dżemy, soki, a także do aromatyzowania napojów i deserów. Ich wyjątkowy, poziomkowo-truskawkowy smak z nutą przypraw stanowi unikalny rarytas dla smakoszy.

Roślina doskonale sprawdzi się w ogrodach w stylu śródziemnomorskim, lub w ogrodach kolekcjonerskich. Jej dekoracyjny pokrój, zimozielone liście, efektowne kwiaty i jadalne owoce sprawiają, że jest nie tylko rośliną ozdobną, ale także użytkową.

Zdjęcia: MAV Drone, Andrea, padnob / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!