Modrzew japoński (Larix kaempferi) jest gatunkiem drzewa iglastego o sezonowych liściach, zaliczanego do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Roślina pochodzi z Japonii, ale jest też uprawiana w wielu innych krajach świata jako roślina ozdobna. Posiada też wiele atrakcyjnych odmian.
Modrzew japoński może dorastać do ok. 30-45 m wys. ale w Polsce nie przekracza 15-20 m. Posiada szerokostożkową, rozłożystą koronę i wyrastające w regularnych okółkach bardzo długie, ułożone niemal poziomo, rozgałęzione pędy, których końce nie przewieszają się do dołu (młode pędy są elastyczne i czerwonawe). Pędy pokryte są miękkimi, wąskimi, szarozielonymi igłami, które na długopędach są pojedyncze i ułożone skrętolegle, natomiast na krótkopędach zebrane są w gęste, pędzelkowate pęczki. Igły jesienią, przed opadnięciem, przebarwiają się na żółto.
Modrzew japoński kwitnie wczesną wiosną (III-IV), wydając żółte, okrągłe, przylegające do pędów kwiaty męskie i szyszeczkowate, czerwonawe, stojące kwiaty żeńskie (roślina jednopienna, rozdzielnopłciowa). Po zapyleniu z kwiatów żeńskich wykształcają się owocostany mające postać małych, pękatych, okrągłych, rozetkowatych szyszek z wyraźnie wywiniętymi na zewnątrz brzegami łusek (jedna z cech odróżniających gatunek od m. europejskiego), okrywających oskrzydlone nasiona. Szyszki początkowo są jasnoczerwone lub żółte, później zielone lub ciemnożółte, a po dojrzeniu brunatne. Kształtem przypominają małe różyczki, a na drzewie mogą pozostać nawet kilka lat.
Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Wymagana i uprawa
Modrzew japoński oczekuje w uprawie ciepłego, słonecznego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Jest dość odporny na zanieczyszczone powietrze, dlatego może być uprawiany na trenach miejskich. W naszym kraju jest też dostatecznie mrozoodporny (znosi spadki temperatur do ok. -23/-26°C).
Modrzew japoński jako gatunek może być rozmnażany przez wysiew nasion (wymagają stratyfikacji), odmiany ozdobne rozmnaża się natomiast głównie przez szczepienie lub sadzonki pędowe.
Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie
Zastosowanie
Modrzew japoński jako gatunek ze względu na swoje rozmiary rzadko bywa uprawiany w ogrodach, gdyż wymaga dla siebie sporo miejsca. Często sadzony jest natomiast w parkach i zieleni miejskiej. W przydomowych ogrodach znaczenie mają przede wszystkim jego ozdobne odmiany o znacznie bardziej kompaktowych rozmiarach.
W zależności od pokroju, mogą być sadzone jako solitery na tle ściany domu, trawnika lub ogrodzenia albo tworzyć kompozycje z innymi krzewami i bylinami ozdobnymi. Znakomicie nadają się też do uprawy w ogrodach japońskich. Z gatunku i wysokich odmian można też tworzyć formowane żywopłoty przeciwwiatrowe (roślina bardzo dobrze znosi cięcie).
Wybrane odmiany
- 'Blue Ball' – kulista, karłowa odmiana o niebieskozielonych igłach, zwykle oferowana w formie piennej
- 'Diana' – odmiana o powyginanych i pokręconych pędach, wys. ok. 6 m
- 'Blue Dwarf' – odm. karłowa o półkulistym pokroju, osiągająca ok. 1 m. średnicy
- 'Grey Pearl' – karłowa odmiana o szarozielonych igłach, bez przewodnika, średnica korony to ok. 0,8 m
- 'Stiff Weeper' – odmiana o zwisającym pokroju, często oferowana w formie piennej
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde